Zeki Müren de bizi görecek mi? Robotlar bizi ele geçirecek mi?

“Anne bu kitaptan bahseder misin bu hafta?” dedi, dijital geleceğin yetişkini oğlum. Sanırım bana bir mesaj vermeye çalışıyor… O kitap Sinan Canan Ve Mustafa Acungil’in birlikte hazırladığı, Tuti Kitap’tan “Dijital Gelecekte İnsan Kalmak”.

Esasında 2018 yılında basıldı ve piyasaya çıktı. Pandemi diye bir şey yoktu ve çok mutlu günlerdi o günler(!) Maske-mesafe-temizlik yoktu (Evet pis pis geziyorduk!) Otobüslerde kalabalıktan camlara yapışmak vardı, trafik sıkışıklığında sıkışmak vardı. Okula gitmek diye bir şey vardı… Dostlarla yüzyüze toplanmacalar, bayramlaşmalar, sosyalleşmeler vardı… Sadece ortalama 2 yıl önce böyleydi biliyorsunuz, 50 yıl falan değil… Yani “Dijital Gelecekte İnsan Kalmak” kitabı yazıldığında…

Herşey sütlimanken (!), gelecekte neler olabilir öngörüleriyle yazılmış bu kitap. Ama muhtemelen ne Sinan Canan biliyordu herşeyin bir anda tersyüz olacağını ne de Mustafa Acungil. Satır aralarında anlıyoruz aslında “dijital gelecek bir anda gelecek” mesajı da veriyorlar yer yer, ama kim derdi ki böyle olacak?

“Dijital Gelecekte İnsan Kalmak” 3 ana bölümden oluşuyor…
1. bölüm: Beyin ve İnsan, 2.bölüm: Dün Bugün ve Yarının Gelişi, 3.bölüm: Dijital Gelecek Senaryoları. İlk bölüm daha önceki Sinan Canan kitaplarından aşina olduğumuz konulara değiniyor aslında. Kendisine boşuna Beyinci Hoca denmiyor yani.

Benim en sevdiğim bölüm Dijital Gelecek Senaryoları oldu. Bu kısımda eğitimden eğlenceye, iş hayatına, aile ve ilişkilerin geleceğine ve daha birçok konuya değinilmiş ve karşılıklı sohbet şeklinde yazılmış. Zaten kitabın tümünü hiç yüzyüze çalışmadan dijital ortam üzerinden yazdıklarını söylüyor Sinan Canan ve Mustafa Acungil.

Kafamda deli bir soru; Zeki Müren de bizi görecek mi? Değil tabi ki… Robotlar bizi ele geçirecek mi?

Kitaptan anladığımız kadarıyla dijital gelecekte böyle bir öngörüleri yok yazarların. Şöyle bir görüşleri var hatta; yapay zeka diyoruz mesela, yapay akıl demiyoruz… Zeka, verileri kullanarak problem çözme becerisidir, akıl ise alakasız görülen kavram ve bileşenler arasında bağ kurar ve bunları bir öykünün parçası haline getirebilir. Bunun algoritması oluşturulsa dahi insan aklının üretebileceği hikâyelerin neredeyse sınırı yoktur ve yapay zeka muhtemelen bunu geçemeyecektir.

Peki ileride tabiri caizse ne tür insanlar ayakta kalabilecek? Yaratıcılık yönü güçlü olanlar ve fark yaratabilenler elbette. Hatta bakacağız ki yıllarca dirsek çürüttüğümüz okulların diplomaları hiçbir işe yaramayacak; ki o sürece de hızla girdik zaten.

Her şey sanallaşırken, dijitalleşirken ilişkilerin durumu ne olacak acaba? En fazla insan ilişkilerini etkileyecekmiş  bu dönüşümler. Çünkü sanal olan her şey gerçeğinden daha kolay ve insan daima kolayına meyleder. Gerçek ilişkilerin tümünden kaçarak tamamen sanala yönelebiliriz, alışverişimizi internet üzerinden yapar, internet üzerinden eğlenir, arkadaşlar edinir, online görüşebilir, bütün işlerimizi online halledebiliriz elbet, ama bu durumun da internet bağımlılığını gibi çağımızın yeni ortaya çıkan hastalıklarına dönüşmesi çok muhtemel diyor Sinan Canan ve Mustafa Acungil.

Daha sadece 2 yıl önce bile her şey aslında çok havadayken şimdi biraz daha öngörülebiliyor gibi dijital gelecek. Aslında biraz da ülkemiz için bu böyle belki de,çünkü Japonya’da mesela personelinin tamamının robot olduğu oteller çoktaaan açıldı bile.

Önemli olan sanırım gelecekte fark yaratabilecek bir nesil yetiştirmek. Bununla ilgili kitapta Esmanur Acungil’in “Dijital Dönüşüm ve Dijital Nesil” başlıklı yazısına yer verilmiş ki bence bu kısım da çok güzel. 1997 doğumlu Esmanur Acungil sanal dünyayı ve ona sağladığı avantajları anlatmış. Görüyoruz ki bu bağlamda yeni neslin interneti nasıl kullanacağını bilmesi, tuzluk gibi kullanmaması, fayda sağlaması, fark yaratabilmesi çok önemli…

Gelecek neler getirecek bilinmez ama biz “insan” kalmaya devam edelim.

Sevgiler.