9 maddede kral Gordias! Öyle bir düğüm attı ki!

Frigler Anadolu’ya Balkanlar üzerinden gelen pek çok topluluktan biriydi. Geldikleri bölgede adları “Brig” olarak biliniyordu, Anadolu’da adları “Frig” şeklini aldı. MÖ 900 yıllarından başlayarak İç Anadolu’nun batısına yerleşen Frigler, sanatsever ve zengin bir ulus olarak ünlendiler. Aynı zamanda dokumacılık, marangozluk ve madencilikte usta insanlardı. Az sayıda örneğinden biri Eskişehir Yazılıkaya'da görülen Frig alfabesi hâlâ çözülememiştir.

Yaygın anlatılan bir öyküye göre, Balkanlar'dan gelen bir grup göçmen bugünkü Polatlı yakınlarında toplanır ve gelecekleri hakkında toplantı yaparlar. Topluluğun kahini (bilici) bir kehanette bulunur. Buna göre ertesi sabah arabasıyla yanlarına gelecek ilk kişinin kralları olacaktır. Ertesi sabah öküz arabasıyla (kağnı) şehre ilk gelen kişi Gordias isimli yoksul bir çiftçi olur. Anadolulu tarihçi Xenophon, Büyük İskender'i anlattığı kitabında bu öyküyü de nakleder. Tarihçi Herodot da Gordias'ı ilk Frig kralı ve Gordion'un kurucusu sayar. 

Gordias, şehre gelince kağnısının boyunduruğunu öyle sıkı biçimde düğümler ki; yüzyıllar boyunca kimse çözmeyi başaramaz. Anlatılanlara göre Gordias öldükten sonra pek çok kral gelir geçer, ama bu düğümü kimse çözemez. Gordias’ın arabasının boyunduruğunda kızılcık ağacının iç kabuğundan yapılmış, başı ve sonu görünmeyen bir kördüğüm vardır. Bu düğümü çözen kişinin gücü ele geçireceğine ve dünyanın hakimi olacağına inanılırdı. Bu “kördüğüm” yüzyıllarca çözülemeyecektir. Ta ki, Büyük İskender gelene kadar... 

Gordias kral seçildikten sonra şehri kendi adıyla yeniden inşa ettirir. Arabasını şükran olarak kentin akropolündeki Basileos Tapınağı’na adar. Gordion antik kenti Polatlı’ya 29 km uzaklıktaki Yassıhöyük köyündedir. Kentin tarihinin Friglerdan çok öncesine gittiği bilinmektedir. Friglerin yaşama alanları bu merkezin çevresindeki yayla ve ovalardı. Tarımın yanı sıra hayvancılık yaptıklarını, koyun ve keçi besledikleri biliniyor. 

Gordias şehre kendi adını vermiştir ve yeniden inşa ettirmiştir. Şehrin sarayı yüksek bir tepeye kurulmuştu. Tabanı renkli taşlarla bezenmiş olan sarayın girişinde 10 metre yükseklikte 2 kule vardı. Gordion, İran'dan gelen Medler ve daha sonra gelişen Pers saldırıları ile yerlebir oldu.

Makedonya kralı Büyük İskender (MÖ 356-323), egemenliğini doğuya yaymak için MÖ 336 yılında büyük bir sefere çıkar. Persleri yenerek Anadolu'yu da içine alan bir dünya imparatorluğu kurdu. İskender, Homeros’tan etkilenmişti, bu nedenle Troya’yı ziyaret etti. Frigya’dan geçerken ise ününü duyduğu Gordion Düğümü’nü görmek istedi. Tarihçi Xenophon'un yazdığına göre düğümü, elleriyle uğraşıp çözemeyince kılıcıyla keser. Bu olay onun gücünün ve gelecekte tüm dünyanın fatihi olacağının ispatı sayılır. 

Frig tarihinde Gordias ve Midas dışında bilinen bir kral ismi yoktur. Bazı tarihçiler bu isimlerin aynı zamanda “kral” anlamına geldiğini ileri sürerler. Gordias tarafından bir devlet biçimini aldıkları anlatılsa da, bu bilgilerin kesinliği tartışmalıdır. Gordias’ın yaşamı ve dönemin siyasal olayları hakkında hiç bilgi yoktur. Gordias’tan sonra tahta oğlu Midas çıkar. Baba-oğul ilişkisinin en önemli kanıtı tarihçi Herodot’un yazılarında geçen "Gordias oğlu Midas’ın bahçeleri” ifadesidir.

Bazı mitolojik öykülere göre Gordias, anatanrıça Kibele ile evlidir. Midas da bu evlilikten doğmuştur. Kibele kültü, tüm Anadolu coğrafyasında yaygın biçimde benimsenir, ancak Frigler ile özdeşleşmiştir. Frigler Kibele için sayısız tapınak ve sunak yapmışlardır. O'na "Kaya Anne", "Kaya Kadın" derlerdi. Tarihçiler Frigya bölgesindeki işlenmeye uygun yumuşak kayaların bu tür anıtlar inşa etmek için uygun olduğunu belirtir.

Arkeolojik kazıların sürdürüldüğü şehrin çevresinde çok sayıda tümülüs bulunuyor. Bunların en büyüğü Midas tümülüs adıyla bilinen büyük tümülüstür. 50 metreyi aşkın yükseklikteki tümülüsün sanılanın aksine Gordias'ın mezarı olabileceği düşünülüyor.