Azeri arşivlerinde bulunan, daha önce okumadığınız bir Nazım Hikmet şiiri

Nâzım Hikmet, 1957’de Bakü Üniversitesi’nin çağrısıyla Azerbaycan’a gitti. Nazım’ın o Bakü yolculuğunda görmeyi, görüşmeyi umduğu biri vardı: Yakın dostu ve Azeri edebiyatının büyük halk ozanı Samet Vurgun… Ancak Bakü’ye vardığında Nazım Hikmet, Samet Vurgun’un ölüm haberini aldı. Arkadaşları ona Samet Vurgun’un son sözlerini teypten dinletmeyi teklif ettiler. Fakat o, kalbinin bu üzüntüyü kaldıramayacağını düşünerek teklifi reddetti.

İşte, Nâzım Hikmet, o gün, orada Samet Vurgun için bir şiir yazdı. Fakat ne kimseye okudu, ne de yayınladı. Aynı yıl Bakü Üniversitesi, Nâzım Hikmet’e tüm şiirlerini Türkçe basmak istediğini bildirdiğinde bu teklife çok sevindi ve kaleme sarılarak Rektör Yusuf Haydar’a şu mektubu yazdı:

“Çok hürmetli Yusuf Haydar yoldaş! Azerbaycan Üniversitesi matbaasında şiirlerimi Türkçe neşretmek, beni tasavvur edemediğiniz kadar sevindirdi… Teşekkürümü bir kere daha bildiririm. Sevgiler, saygılar ve muvaffakiyetler dileğiyle”

Nâzım Hikmet, bu mektubun içine Samet Vurgun için yazdığı şiiri de koydu. Ancak mektup postalandığı sırada Rektör Yusuf Haydar, ansızın öldüğü için mektup ve şiir Abuzer İsmavilov ile Ehmet Elbruz’un eline geçti. 

Ve şiir yazıldıktan yıllar sonra Azerbaycan’da yayınlanan “Edebiyat ve İncesanat” isimli dergide yayınlandı. Ülkemizde Taha Toros Arşivi’nde bulunan, yayınlanma tarihi belgelenemeyen bu yazı Nazım’ın hiçbir kitabında yer almayan “Samet Vurgun’a” isimli şiirini, yıllar sonra okuruyla buluşturdu.  İşte o şiir…

Samet Vurgun’a

Nihayet şehrine gelebildim,
ama geç geldim, Samet,
görüşebilemedik,
bir ölüm boyu geç geldim.
Teypteki sesini
dinlemek istemedim, Samet.
Ölülerin, büsbütün ölmeden,
                          resimlerine bakmam.
Ama, gün gelecek
seni de senden büsbütün
                           ayıracağım, Samet,
saygılı hatıralar dünyasına
                                 gireceksin.
Kabrine çiçek de koyabileceğim
                      gözüm yaşarmadan.
Sonra, gün gelecek
                       senin başından geçen iş,
benim de başımdan geçecek,
                                          Samet.

Nâzım Hikmet
25.2.1957 Bakü