Ne maketler yaptık…

Bu yazıda lafı kısa tutmaya çalışacağım. Çünkü asıl amacım yaklaşık yirmibeş yıl önceye ait iki sayfadan oluşan bir maketi ön plana çıkararak o yıllara ait gündemi anımsatırken, bu arada zaman zaman büyük heyecanlarla hazırlamaya giriştiğimiz bu ‘maket’ konusu ile ilgili bir kaç şey söylemek.

Maket, çalıştığınız veya çalışmak için teklif götürmek istediğiniz yayının yönetimine, yapmak istediklerinizi anlatabilmek için düşünce ve önerilerinizi somutlaştırarak sunduğunuz bir ön taslaktır. Yapacağınız şeyi nasıl yapabileceğinizi ileride çuvallamaktansa daha yolun başında size göstermesi açısından da faydalıdır. Yeni bir dergi önerisi yaptıysanız eğer, kabul edilmesi halinde bu seferde sıfırıncı sayı hazırlıklarına girişilir ki bu; çıkacak olan ilk sayının bir önceki basılan son taslağıdır. Bugüne kadar kaç maket yaptım hatırlamıyorum. Bunların mutlaka bir dergi maketi olması gerekmiyor elbette bunlar; sayfa, küçük bir köşe veya bir tip maketi de olabilir. 

Monotonluktan sıkılmaya başladığım zamanlarda yeni bir öneri geliştirirek yönetime sunmak için hemen maket hazırlamaya girişirdim. Bazen bu süreçte hevesimi alır yol yakınken vaz geçerdim, bazen de ortaya umduğumdan daha iyi bir sonuç çıkardı. O zaman da maketimi çalıştığım yere vermeye kıyamaz daha önemli gördüğüm yerlere sunmak için saklardım. İlk maketim 80’li yıllarda henüz 20’li yaşlardayken dört arkadaş hazırladığımız ‘Karton’ adındaki çizgi roman dergisi maketiydi. Eğer hayata geçseydi hem ilk yerli çizgi roman dergisi olacak hem de bize o genç yaşlarda müthiş bir deneyim kazandıracaktı. Bunun hikayesini ileriki haftalarda yazacağım. Daha sonraki yıllardan ise aklımda kalan; çalıştığım yayınevinin görevlendirmesiyle ‘Şebek’ mizah dergisi için hazırladığım maketti. Yayın koordinatörlüğünü de üstlendiğim bu dergi yayınlandı fakat çok uzun ömürlü olamadı. 

Daha sonraları Cumhuriyet Gazetesi için iki arkadaş hazırladığımız çocuk dergisi maketi de yine en kapsamlı çalışmalarımızdandı. Hatta bu maketi bir kaç yüz adet ve iki ayrı boyutta bastırma imkanı bile bulmuştuk. Önemli bir deneyimdi. Onu da konu edeceğim. Özellikle on yılı aşkın bir süre çalıştığım Cumhuriyet Gazetesi’nde her fikrimin, her önerimin, mutlaka maketini hazırlamaya özen gösterirdim. Bu yolla hem düşüncemin berraklaşmasını hem de tasarımın üzerinde iyice düşünüp taşınma olanağı sağlamış olurdum.

Lafı çok uzatmayacaktık. Doğrusu başlangıçta sözünü ettiğim ve bu yazıya konu edindiğim iki sayfalık bu maketi çoktan unutmuştum. Hatırladığım kadarıyla 90’lı yılların ilk yarısında, Nokta,Tempo gibi haber dergilerinden birine sunulmak üzere hazırlamıştım. Rahmetli Deniz Som’un Nokta Dergisi’nde hazırladığı “Nokta..Nokta..” isimli haber sayfaları arasında “Çizirti” adında bir karikatür köşesi yapıyordum. Muhtemelen bu maketi o sıralarda Nokta Dergisi’ne önermek üzere hazırlamış olmalıyım. Bizim gibi yazı çizi işleriyle uğraşanlar hiç bir şeyi atmaya kıyamazlar. Zamanı geldiğinde mutlaka bir işe yarayacağını düşündüğümüz için her şeyi saklarız. İşte “Kazın Ayağı” adındaki iki sayfalık bu naif köşe maketi de onlardan biri. Yılların ötesinden, yirmibeş sene sonra ortaya çıkmak için zamanı gelenlerden…