Geçmiş, gelecek ve şimdi: Hepsi aynı anda yaşanıyor olabilir mi?

Tam olarak deist bile değilim, zira dinleri, bütünüyle reddetmiyorum. Nasıl ki birileri İsa ya da Muhammed diye birinin gerçekten yaşadığını ve onlara gerçekten kitap indiğini ispat edemezse, ben de bunun aksini iddia edemem. Bu nedenle tanrının varlığına inansam da, dinler için var da diyemem yok da. Çünkü ikisinin de ispatı yok.

Ama diğer yandan da, bilimsel merakım ve deizme yakın inançlı tarafım arasında mekik dokuyarak, karşıt görünen şeyler arasında ortak noktalar bulmayı seviyorum.

Fiziğin en güncel ve popüler kuramlarından biri; zamanın aslında akmadığı. Bu kurama göre; geçmiş, şimdi ve gelecek, hepsi şu an ve aynı anda yaşanıyor. Bütün ihtimal ve seçenekler, zamanın her bir "an"ı hep ve kesintisiz olarak var aslında, biz bunlar arasında geziniyoruz tek bir yönde.

Peki dinsel inançlar ne diyor? Tanrı, geleceği bilir, o daha olmadan her şeyi bilir. Ve hangi tarihte ölürseniz ölün, mahşer -yani büyük toplanma- herkes için ölümünün hemen ardından gerçekleşir; diğer insanların da ölmesini beklemezsiniz.

Lost'un son bölümünde, Jack'in ölüp babasıyla karşılaştığı sahneye bakarsak, Jack'ten önce ya da sonra ölen herkes Jack öldüğünde, onun gittiği yerdedir. Babası ona, "Bazıları senden önce öldü, bazıları senden çok çok sonra" der. Ama Jack öldüğünde, kendisinden önce ve sonra olan tüm zamanları ve sonuçları "şimdi" olarak aynı anda görür.

İnançların, mahşerin herkes için ölümünden hemen sonra gerçekleşeceğini söylemesi, tanrının geleceği bilmesi… Ve diğer yandan modern fiziğin bir kuramının geçmiş, şimdi, gelecek her bir zamanın aynı anda ve hep birlikte var olduğu iddiası. Bu ikisi aslında aynı şeyi söylüyor. Tanrının geleceği bilmesi için geleceğin zaten yaşanmış ya da halen yaşanıyor olması gerekir. Öldüğünüz andan mahşere kadar, sizden sonra yaşayacak ve belki de milyonlarca yıl sürecek insan neslinin tükenmesini ve son insanın da ölmesini beklemeniz gerekmemesi için, geleceğin de zaten yaşanıyor/yaşanmış olması gerekir.

Dinsel yaklaşımla fizik kuramını birleştirirsek şu çıkıyor bana göre: Şu an, tüm zaman katmanlarından, her seferinde sadece birini görebilecek varlıklarız. Fiziksel varlığımız, yani maddeleşmiş olmamız, diğer katmanlarla, diğer "an"larla ilişkimizi kesiyor. Nasıl ki cisimler kütleleri oranında uzayı ve zamanı büküyorsa, bizim de belki kütlemiz belki de başka bir "fizik"sel özelliğimiz, zamanı, her seferinde tek bir anını görebileceğimiz şekilde büküyordur. Öldüğümüzde fiziksel beden bitip sadece enerji haline geleceğiz ve o zaman bizim için de perde kalkacak; geçmiş, gelecek ve şimdinin tamamını aynı anda göreceğiz.