AI: GÖRKEMLİ SIRADANLIK

3

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Yapay Zeka, bugünlerde, el attığı ve denendiği her alanda şaşırtıcı başarılara ulaştığı halde yalnızca sanat alanında duvara toslamış gibi görünüyor.

Her şeyin çizerek, bozarak, silerek, kazıyarak, kağıtla kalemle “döğüşe çekişe” elle yapıldığı dönemlerdi. Çoğumuzun bir şekilde yolunun kesiştiği Gırgır dergisi, bu şekilde yetiştirdiği genç yetenekler arasından çok farklı özelliklere sahip çizerlerin çıkmasına da vesile olmuştu. Bu çizerlerden bazıları, şaşırtıcı bir şekilde herkesin çizgisini bire bir taklit edebilen olağanüstü bir yeteneğe sahiptiler. Öyle ki Oğuz Abi bu çizerlere iş verirken, eskizin üzerine “Şu çizerin çizgisiyle çiz, bu çizer gibi çinile” diye notlar yazardı.

Az sayıda insana nasip olan Tanrı vergisi bu yetenek, o zamanlar çok değerliydi doğal olarak. Son günlerde önümüze saçılan, televizyonlardan sosyal medyaya, hemen her ortamda karşımıza çıkan haberlere bakılırsa yetenek isteyen bu özellik, yepyeni bir teknolojik buluşla oldukça sıradanlaşmış gibi görünüyor.

Yapay Zeka (YZ ) veya Artifical Intelligence (AI) denilen bu buluş artık reklamlarda bile “Yapay zeka teknolojisiyle..” şeklindeki ifadelerle karşımıza çıkmaya başladı. Her geçen gün farklı bir alanda farklı bir yönüyle karşılaştığımız bu buluş hakkında şimdilik, ancak kısıtlı bilgi ve gözlemlerimize dayanarak bir şeyler söylemeye cüret edebiliyoruz. Kuşkusuz, geleceği şekillendirecek, gündelik işleri verimli ve güvenli bir şekilde kolaylaştıracak önemli bir teknolojik buluş ile karşı karşıyayız.

İlk başlarda, sanat, özellikle de görsel sanatlar alanında ortaya koyduğu ‘’görkemli eserler”le dikkatimizi çekerek paldır küldür hayatımıza giren bu buluşu oldukça eğlenceli bulmuştuk aslında. Görkemliydi çünkü insanlığın ortak kültürel bilincinde yer etmiş ne kadar sanatçı ve sanat eseri varsa bire bir aynı teknikleri kullanarak taklit edebiliyor, aynılarını veya aynı üslupta benzerlerini kolayca üretebiliyordu. Göz göze geldiğimiz ilk andan itibaren gözlerimizi alamadığımız bu “eser”lere ilk anda gözlerimiz kamaşsa da bakmayı sürdürmemiz halinde, her bir ayrıntısının aslında bize ne kadar aşina ve sıradan olduğunu farketmeye başladık zamanla. En azından artık izleyenleri şaşırtmıyor ve heyecanlandırmıyor.

Ünlü ressamları taklit ediyor, “Şunun gibi yaz” denilerek adı verilen herhangi bir yazarın üslubuyla öyküler yazıyor, istenilen bir şair gibi şiirler döktürüyor. Orhan Veli gibi şiir yaz dendiğinde mesela,”Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu” mısrasını evirip çevirip “Kelimelerimse gölgede kalmış” diye yazıveriyor ve böylece taklitçiliği ve kopyacılığı gözler önüne serilirken, henüz kendi özgün tarzını yaratmaktan ne kadar uzak  olduğu da açığa çıkıyor.

Karşımıza çıkan örneklerin çoğalması, bu buluş üzerinde düşünmeyi de beraberinde getirdi doğal olarak. Telefonda konuştuğun kişinin bant kaydı olduğunu anladığın anda hissettiğin yalnızlık gibiydi YZ’nin ‘eseriyle’ muhatap olmak. Bu eserler çoğu kez bir aldatılmışlık, bir burukluk hissi içerisinde, adeta aroma ve yapay tatlandırıcı katılmış meyva suları gibi yavandı. Tolstoy’un bir romanını okurken onu mum ışığında ve divit kalemle yazdığını düşünmek eseri daha anlamlı ve daha derinlikli kılmıyor muydu?! Neden ünlü bir çizerin sergisine gittiğimizde orjinalinin kanarlarında yaptığı karalamalara, kurşun kalem izlerine, lekelere, minik çizimlere ve küçük notlara merakla ve değer vererek bakıyoruz?! Yaşanmışlığını ve özgünlüğünü hissedip eserle bütünleşip özdeşleşmek için değil mi.

Üzerinde düşünmeye devam ettikçe ilk yapılan, tek ve biricik olan ‘orjinal’in ne kadar önemli ve değerli olduğunun farkına varıyoruz. Teklik ve orjinallik, özgün olma vasfını daha da belirgin hale getiriyor. Tolstoy yazdığı romanı tek tek el ile yazarak çoğaltmış olsaydı eğer, yazılan her bir nüsha, orjinal tek bir nüsha kadar değerli olmazdı. Diğerleri de Tolstoy’un elinden çıktığı için bugün tabii ki değerli ve anlamlı olurdu ama yine de orjinal ilk nüshanın yerini tutmaz ve onun kadar heyecanlandırmazdı.

Eskiden kitapseverler, kütüphanelerindeki kitaplarını, kendilerine ait oldukları anlaşılsın diye, üzerine sahipliklerini ifade eden özel işaretlerini kazıttıkları bir mühür ile mühürlerlerdi. Exlibris denen bu özel mühürler, zamanla birer sanat eseri halini almıştı. Bu yöntem, ucuz bir kağıda, baskı yoluyla basılıp çoğaltılarak nesne olarak değersizleştirilmiş bir kitabın kendisini, yeniden orjinal, özel ve özgün kılma çabasından başka bir şey değildi.

Başlangıçta el çizmeyi beceremiyor, parmak çizerken çuvallıyor diye çok eğleniyorduk ama o kadar hızlı öğreniyor ve kendisine tanıtılıp tanımlanan verileri bünyesine katarak o kadar hızlı gelişiyor ki artık sadece endişeli gözlerle izlemekle yetiniyoruz. Geçen sene Tüyap’ta takip ettiğim, Türkiye Yayıncılar Birliği’nin düzenlediği bir panele katılan Uluslararası Yayıncılar Birliği’nden konuşmacılar, sürekli, YZ’nin hayatımıza getirdikleri ve oluşturacağı olası sorunlar üzerine kafa yorduklarını söylediler. Hatta YZ’nin başkalarının eserleriyle eğitildiğini ama bu süreçte kullanılan metinler ve sanatçıların eserleri için telif ödenmediğini ve ödenmek de istenmediğini, bunun için mücadele edilmesi gerektiğini anlattılar uzun uzun. Anlaşılan bir süre sonra YZ ile üretilen ürünlerin telif ve mülkiyet hakları konusu da tartışmalı hale gelecek.

Yapay Zeka, bugünlerde, el attığı ve denendiği her alanda şaşırtıcı başarılara ulaştığı halde yalnızca sanat alanında duvara toslamış gibi görünüyor. Sadece öğrendiklerini ve kopyaladıklarını taklit ederek ortaya koydukları, orjinalinin ‘sahtesi’ olmaktan öteye gidemiyor. Bu yazıyı yazarken merak edip “Artifical” sözcüğü başka ne anlamlara geliyor acaba diye sözlüğe baktığımda “sahte” anlamına da geldiğini görünce, hiç şaşırmadım doğrusu.

Geçtiğimiz 10 Kasım’da sosyal medyada gördüğümüz Atatürk portreleri, rahatsız edici bir biçimde yapay ve sahte kavramının hakkını tam olarak vermişti. Daha sonra, artık hayatta olmayan tarihi şahsiyetlerin günümüz şarkılarını söylemesi, ipin ucunun kaçmaya başladığını düşündürttü açıkçası. Daha bunun gibi bir sürü örnek YZ’nin sanat alanında yaya kaldığının ve kalacağının göstergesiydi.

Günümüzde bazıları Picasso’nun eserlerine bakıp “Bu basit şeyleri çizmekte ne var, istesem ben de aynısını çizerim” diye burun kıvırıyorlar. Halbuki önemli olan ilk çizen olmak. Yapay zeka’nın muhtemelen, tasarlayarak, ortada öyle bir örnek, anlayış ve yaklaşım yokken o eseri üretmek, yoktan var etmek gibi bir şansı hiç olmayacak. Farklı bir yaklaşım, özgün bir anlayış asla oluşturamayacak, asla yeni bir akım yaratamayacak ve yaptıkları hep yapılmışların kötü bir taklidi, benzeri ve kopyası olacak kalacak. YZ sürekli kendisine verilenlerle besleniyor, yenileniyor ve gelişiyor halbuki insan beyni ve yaratıcılığı öyle mi?!

Aslında, Yapay Zeka yani “Artifical Intelligence (AI)” yerine Taklit Zeka yani “Imitation Intelligence (II)” adının daha çok yakıştığı bu buluş, ne yöne doğru gelişim göstereceği ve neye dönüşeceği tam olarak kestirilememekle birlikte içinde bulunduğumuz yüzyıla damgasını vuracak gibi görünüyor. Biz ise, “züccaciye dükkanına giren bir fil” gibi hayatımıza giren bu buluş karşısında, bu fili farklı yerlerinden tutarak neye benzediğini tarif etmeye çalışan körler gibiyiz.

T3R5 MAHALLE 15: TERSETTİN KARALAR BAĞLAR

3

BEĞENDİM

ABONE OL

News

T3R5 Mahalle’nin tersi düzü belli olmayan, tersinden kalkmışa benzeyen, ters ters bakan, lafı hep tersinden anlayan kahramanı Tersettin ve diğer mahalle sakinlerinin, bağışıklık düzeyinizi artıran, az alınırsa müsekkin, çok alınırsa müshil etkisi yaratan, grip ve soğuk algınlığınızı on beş günde iyi eden, üst solunum yollarınızı yasal yollardan açan, nar-kotik etkisiyle naralar attıran hikâyelerinden on beşincisiyle, nedense İsa’dan sonra sayılmaya başlanan yılların iki bin yirmi beşincisinin Eylül ayında da huzurlarınızdayız…

1.Paint It Black… Rolling Stones

Artistik Patinaj Şampiyonası, Live Aid, Eurovision gibi dünyaca izlenen spor ve sanat faaliyetlerinde ülkemizi başarısızlıkla temsil eden hatta bazılarına gidemeyen Tersettin’in, 2024 Paris Olimpiyatları’na gidemediği için gözüne uyku girmiyordu diyemeyiz. Aksine, Paris’e bir futbol takımı kurup gitmiş, memleketinden dünyaya futbolcular ihraç etmiş olduğu için geceleri rahat bir uyku çekebiliyordu. Bu arada Ferhan Şensoy’la tanışmış ve Abdülcanbaz Bey’i konağında ziyaret etmişti.

2.Kara Tren… Cengiz Özkan

Bir öğleden sonra T3R5 mahallenin yarı-bıçkın, yarı-bitkin, yarı-yakışıklı, yarı-geçirgen, hatta hayatta her şeyi yarım olarak alıp kalan yarısını da kaderine havale etmiş delikanlıları, anti-kahramanımız Tersettin’i, mahalledeki T3R5 Meydan’a bakan Doruk Pavyon’da efkârlı bir şekilde demlenir hâlde buldular. Pavyonun gediklisi Güllü Gülsüm’ün yanına yanaşan Zibidi Ziya, Kenef Sülü ve Jilet Cezmi sordular:

“N’olmuş Tersettin abimize?”

3.Black Magic Woman… Santana

Güllü Gülsüm: Bilmem ki gençler… Avustralya’da sabah oldu diyerek geldi. O saatten beridir içiyor. Bir de playlist hazırlamış kendine. Saatlerdir aynı şarkılar çalıyor valla. Dertli ama neye dertlenmiş bana açılmadı. Gidin, sorun belki size açılır.

4.Geceler Kara Tren… Nazan Öncel

Tersettin o sabah erkenden kahvenin sundurmanın gölgesinde kalan masalarından birine tünemiş otururken, T3R5 mahalle, “yazıyooor”cu çocuğun çığlıklarıyla uyanmıştı:

“Yazıyooor! Yazıyooor! Yazıyooor! Ters Dergi’nin basılı dördüncü sayısında yazarımız Tuğba Turan’ın da hikâyesi çıkacakmış! Yazıyoor! Yazıyooor!”

5.Talihim Yok Bahtım Kara…Kıraç

Tersettin çocuğa okkalı bir küfür savurduktan sonra soluğu Doruk Pavyon’da almıştı:

“Çekin lan ş’orospu çocuğunu gözümün önünden! Alın götürün! Gitsin başka yerde bağırsın ‘yazıyooor yazıyooor’ diye ipne!”

O saatten beridir de bir büyük Beylerbeyi göbek, 15 bira, bir kiloluk Chivas ve 70’lik İstanblue’yu devirmişti lakin sünger gibi içmeye devam ediyordu.

6.Fade to Black… Metallica

Annelerinin ayrı ayrı “Sittirin gidin dışarda zıkkımlanın lan!” diyerek evden kovaladığı Zibidi Ziya, Kenef Sülü ve Jilet Cezmi, meraktan Tersettin’in masasına yanladılar:

Zibidi Ziya: Hayırdır Tersettin abi? Karalar bağlamışsın?
Kenef Sülü: Dertlenmişsin. Efkârlanmışsın. N’oldu abi?
Jilet Cezmi: Anlatsana abi?

7.Kara Sevda… Barış Manço

Tersettin: Ne olacak oğlum? Yazarımız olacak Tuğba isimli kadının Ters Dergi’nin basılı dördüncü sayısında yazısı çıkacakmış…
Zibidi Ziya: Bundan daha iyi bir şey olur mu Tersettin abi? T3R5 mahalleden, senden, benden, bizden bahsetmiştir işte!
Tersettin: Sen öyle san hıyar!
Kenef Sülü: Ne oldu abi? Neden öyle dedin?
Tersettin: Derginin dizgicisiyle mizanpajcısından haber geldi oğlum. Senden, benden, bizden bir kelime bile bahsetmemiş!

8.Black Night… Deep Purple

Jilet Cezmi: Neden abi?
Tersettin: Ne bileyim lan ben! Demek ki benim hikâyem internette okunabilecek eften püften, Hollywood’un soap-opera dediği, arlarına saatlerce reklam koyduğu dandik bir hikâyeymiş!
Zibidi Ziya: Olur mu hiç öyle şey? Sen bu mahallenin canısın, cananısın abi.
Kenef Sülü: Tabii ki! Sen olmasan bu hikâye yürümez! Yürü be abi!
Jilet Cezmi: Benim abimi dergiye nasıl yazmazlar ulan! Bastırmayız biz o dergiyi!
Tersettin: YETERRR!

9.Sevemedim Kara Gözlüm… Belkıs Özener

Kenef Sülü: Yetmez ama evet abi. Sen bu hikâyenin jönüsün. Baş kahramanısın.
Jilet Cezmi: Harekete geçelim… Bir şey yapalım… İsminden bahsettirelim senin!
Tersettin: Ben en iyisi T3R5 mahallenin içinde bulunduğu şehrin belediye başkanlığına adaylığımı koyayım oğlum.
Zibidi Ziya: Sonra ne olacak abi?
Tersettin:  Memlekette adaylığını koyan herkes tutuklanıp sivri uçlu bir cezaevine gönderilmiyor mu? Tutuklanınca da isminden bahsedilmiyor mu? Böylece meşhur oluyorsun. Mazlum oluyorsun. Vatandaş da seni seçiyor…

10.Black or White… Michael Jackson

Kenef Sülü: Yok abi olmaz. Bak biliyorsun bu koltuk işleri sana yaramıyor. Hatırlasana T3R5 mahallenin sınırlarını kapattın. Ülke yaptın T3R5 mahalleyi. Gittin Netenyahu’ya “N’ettin yahu?” diye dayılandın. Netenyahu dahil hiçbir lider seni iplemedi. Koltuk işleri boş abi. Çıkmıyor oradan bir şey.
Jilet Cezmi: Ben söyliyeyim mi Tersettin abi? Boş ver sen politika koltuğunu da. İyisi mi sana bir yönetmen koltuğu ayarlayalım. Ne dersin?
Tersettin: O nasıl olacak?
Kenef Sülü: Tabii ya! Film çekeceğiz. Biz hepimiz iyi oyuncularız. Her hikâyede rollerimizi iyi oynamıyor muyuz?

11.Karam… Hakan Peker

Zibidi Ziya: Oynuyoruz lan!
Jilet Cezmi: İyi ya işte! Film çekeriz oradan yürürüz. Boş ver Ters Dergi’yi filan!
Tersettin: Ne çekeceğiz oğlum? Çekilmedik film mi kaldı anasını satayım?
Zibidi Ziya: Tersfather çekelim.
Tersettin: Çekilenden daha iyi olamayacağına göre…

12.Black Dog… Led Zeppelin

Kenef Sülü: Mahalleyi tersine çevirelim. Tersception yapalım!
Tersettin: Oğlum mahalle zaten ters. Tersine çevirince düz olur.
Jilet Cezmi: O zaman Düzception yaparız.
Tersettin: Başlatma lan şimdi!
Zibidi Ziya: Ters Knight Rises?

13.Black Velvet… Alannah Myles

Tersettin: Bana bir baksana lan! Christian Bale gibi kaslarım mı var? Hem uşağı oynayacak İngiliz aksanlı aktörümüz yok.
Kenef Sülü: Tersettin’s List?
Tersettin: Olmaz. Yahudilere gıcığım ben artık.
Jilet Cezmi: Ters Fiction?
Tersettin: Tarantino yönetmezse bi boka benzemez.
Zibidi Ziya: Ters Club?

14.Karadır Kaşların… Müslüm Gürses

Tersettin: Hah bi o eksikti! Birbirinizi döve döve yüzünüzü gözünüzü dağıtın. Ondan sonra Şişli Etfal’de alırsınız soluğu! Tövbe tövbeee!
Kenef Sülü: Tersfellas?
Tersettin: Scorsese ağzınıza sıçar sizin!
Jilet Cezmi: The Good the Bad and the Ters?

15.Fade to Black… Dire Straits

Tersettin: Lan oğlum işinize bakın lan. Sabah kalkınca ananız olmasa donunuzu çekemezsiniz lan! Siz kim film çekmek kim?

16.Kara Kaş Gözlerin Elmas… Nuri Sesigüzel

Zibidi Ziya: Yine de üzülme Terserttin abi. Belli mi olur? Belki bir Tersettin özel sayısı yapılır. Sen bu T3R5 mahallenin bir numaralı en yakışıklı en ters kahramanısın abi. T3R5 mahallede her şey senin ismin üzerinden dönüyor. Sen olmasan bu mahallenin ismi bile T3R5 mahalle olmaz abi…

17.Back in Black… AC/DC

Jilet Cezmi: Sen Matrix’teki Neo’sun. Sen Karayip Korsanları’nın Kaptan Jack Sparrow’usun, İndiana Jones’sun, Han Solo’sun, Jon Snow’sun, Frodo Baggins’sin, Martin Eden’sin, Gregor Samsa’sın, Raskolnikov’sun, Don Kişot’sun, Zebercet’sin, Jean Valjean’sın, Albay Aureliano Buendia’sın, Esteban Trueba’sın, Kayzer Soze’sin. Sen Forrest Gump’sın abi… Seni yok sayacak yazarın alnını karışlarım ben.

18.Kara Toprak… Aşık Veysel

Tersettin: İster alnını ister kalemini karışla oğlum. Yazmamış iste. Ben içinde ‘kara’ geçen Türkçe şarkılarla ‘black’ geçen yabancı şarkılardan bir playlist hazırladım kendime. Sabahtan beri içiyorum. Kara bahtım için içeceğim. Siz ister için ister içmeyin. Yazarımız olacak kadın da Serdar Ortaç’tan Karabiberim dinlerken göbek atsın. Ona da o yakışır zaten.

19.Back to Black… Amy Winehouse

Mersin Mizah Günleri 4 yaşında

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

İçel Sanat Kulübü tarafından bu yıl 4. kez düzenlenen Mizah Günleri 9-10 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşecek. Bu yılki teması “İnsan” olarak belirlenen İçel Sanat Kulübü Mizah Günlerinin açılışı Mersin Marina’da uluslararası bir karikatür sergisiyle yapılacak. Dünyanın farklı ülkelerinden usta çizerlerin eserleriyle yer alacağı sergide 50 karikatür sanatseverlerle buluşacak.

Mizah Günleri‘nde dikkat çeken bir diğer etkinlik ise “Dünden Yarına Karikatür, Mizah ve İnsan“ söyleşisi. Ayşen Baloğlu, Mustafa Akyol, Sefa Sofuoğlu, Serder Sayar, Mehmet Saygın ve Behzat Taş‘ın katılacağı söyleşide mizah ve karikatür tüm boyutlarıyla ele alınacak.

Mizah Günleri‘nin  stand-up sanatçıları da boy gösterecek. Medart Drama ve Tiyatro‘dan Mert Asma ve Eda Ok‘un yanı sıra Oğuz Topaçoğlu Deli Dolu isimli gösterisiyle izleyici ile buluşacak.

4. Mizah Günleri‘nin bir başka sürprizi ise karikatürist Mustafa Akyol‘un Yeşilçam Hatırası adlı sergisi. Akyol‘un Yeşilçam yıldızlarını kağıda döktüğü sergi 30 orijinal eserden oluşuyor.

Çizerlerin ve dileyen sanatseverlerin katılımıyla gerçekleşecek Çizelim Güzelleşelim canlı karikatür çizim etkinliği ise son derece zevkli geçmeye aday. Mizah Günleri‘nde ayrıca Mersinli sanatçı Murat Acer‘in karikatür sergisi de sanatseverlerle buluşacak.

TERSETTİN’İN ABDÜLCANBAZ BEY’İ ZİYARETİ

2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

T3R5 Mahalle’nin cevval, gözü pek ve gözü tok delikanlısı Tersettin, İstanbul’un meşhur yokuşlarından Aşiyan Yokuşu’ndan kan ter içinde çıkınca asla İstanbul’da olamayacakmış gibi görünen bir yerle karşılaştı: İki dönüm arazide ağaçların arasına gizlenmiş mütevazı bir konak. Nefes nefese kalmış Tersettin’i kapıda kâhya Abdülcanbaz karşıladı:

“Ah nefes nefese kalmışsınız. Buyurun, Beyefendi salonda sizi bekliyor.”

Kıştan yaza atlamış İstanbul iklimini, taş duvarlardan içeri sokmamaya yemin etmiş binaya girince doğal klima serinliği yüzüne çarptı.

“Yazları serin, kışları sıcaktır burası. Mağara gibidir,” dedi kâhya. Tersettin’i salona nazikçe yönlendirdikten sonra geniş sahanlığa açılan sıra sıra kapılardan birini açıp gözden kayboldu.

Abdülcanbaz Beyefendi Tersettin’i etnografya müzesi gibi bir salonda kahvesini içerken karşıladı. Tersettin söze ben başladı:

“A hiç yaşlanmamışsınız.”
“Şaka mı yapıyorsunuz? Çizgiyim ben elbette yaşlanmam. Yaşlanmadığım gibi ölümsüzüm de.”
“Ben de kurguyum sizin gibi. Demek ki ben de yaşlanmayacağım desenize. Ölümsüzlük iyi bir şey mi peki?”
“İyi ve kötü yanları var. İnsanlığın yokuş aşağı gidişatına tanık oluyorum ama eğer insanlık kendini yok etmezse, ileride bunları kaleme alan yazar kadının torunu da sizin gibi bu eve gelip benimle röportaj yapabilecek. Ama tüm sevdiklerimin kaybını gördüm. Bu arada, bir erkek için alışılmadık bir tercih. Sırt çantanız yani. Hem de ağır. Nefes nefese kalmıştınız az önce…”
“Sırt çantası beni yazan kadının tercihi efendim. Kendisi gibi her karakterinin de kalem, kâğıt ve kitaplarla gezmesini istiyor. Hem nereden bildiniz yokuşu çıkarken nefes nefese kaldığımı? Az önce beni karşılayan Kâhya Abdülcanbaz mı söyledi?”
“Kapıda sizi karşılayan kâhya da benim, bey de benim. Aşçı, bahçıvan, yolcu, hancı, şoför; hepsi benim. Klonlama bile yokken Turhan Selçuk çizgiyle çoğalttı beni. Öyle ki her okuyucunun gönlünde ayrı bir Abdülcanbaz yaşar. Ne güzel değil mi böyle çoğalarak var olmak?”
“Evet her kahramana nasip olmaz.”
“Ama ben o komik kostümlü ve pelerinli kahramanlardan değilim.”
“Evet değilsin abi. Size abi diyebilir miyim? Ne de olsa büyüğümsünüz.”
“Estağfurullah. Tabii ki diyebilirsin Tersettinciğim.”
“Turhan Selçuk şöyle tanımlamış sizi abi: ‘Abdülcanbaz halktan bir kişidir. Değerlerini, cevherlerini yitirmemiş bir kişi… İyiden, doğrudan, halktan, haktan yana olduğu için güçlüdür. ‘Bizim insanımız’dır o. Halkın karşısında, kendilerine halktan ayrıcalık tanıyan kişilerin tarihi süreç içinde elenmeleri, yok edilmeleri yanında, Abdülcanbaz’ın temsil ettiği prototipin sevilmesi, desteklenmesi, devamını sağlayan unsurlardan birincisidir. Sakin görünüşlüdür, fakat zamanında, ünlü ‘Osmanlı tokadı’nı en can alıcı noktaya vurmasını bilir. Halkını seven her dürüst ve namuslu kişide az çok Abdülcanbaz’lık vardır.’ Ayrıca yakışıklısınız da…”
“Ah teveccühün çocuğum. Turhan Selçuk babamdır ama Abdi İpekçi de vaftiz babamdır. Kimseyi kızdırmadan gocundurmadan böyle diyebilir miyim acaba? Abdi İpekçi zamanın Milliyet gazetesi yazı işleri müdürüyken, Turhan Selçuk’tan çizgi dizi istiyor. İlk hikâyemi Aziz Nesin yazmış. Sonra Rıfat Ilgaz yazmaya devam etmiş. Turhan Selçuk senaryoları kendi yazmaya başlayınca beni baştan tasarlamış. Çerçevedeki gazeteye bakın. ‘İstanbul’da Bir Amerikalı’ adlı ilk maceramın tefrikasına başlanacağını bildiren Milliyet gazetesinin 30 Kasım 1957 tarihli nüshası. Doğum belgem yani.”
“Uzun yıllar Milliyet, Cumhuriyet, Akşam ve Yeni İstanbul gazetelerinde yer almışsınız. Milliyet Sanat dergisi Aralık 1972 sayısında sizin için ‘Ben Abdülcanbaz’ı kahramanlık ötesi kaba kuvvetten güç alan, yozlaşmış bir çizgi roman türünden ayırıp arıtmak istedim. Bir roman ya da bir hikâye anlatımının sanat değerini katarak bunu grafik sanatın çizgi gücüyle de besleyerek kişiliğini bulması yolunda çalıştım’ demiş Turhan Selçuk.”
“Sağ olsun ay yani Allah rahmet eylesin. Beni oğlu gibi severdi. Nasıl sevmesin? Benle yatar benle kalkardı çoğu zaman. İnsan bir tipleme yarattı mı onun ağzından güzel ve akıllı sözler çıksın diye gece gündüz düşünür öyle değil mi? Yazarınız olan hanımefendi benden daha iyi bilir. Onun da kahramanları var ve hepsi kadın diye biliyorum.”
“Doğru biliyorsunuz Abdülcanbaz Abi. 20 bölüm Gölge Kız’ı yazmış. 30 bölüm Dedektif Tilda’yı yazmış. Ve şimdi de Ozan Ilgın’ın maceralarını yazıyor. Her nasılsa Ters Dergi’ye T3R5 Mahalle isimli bir evren yaratırken erkek kahraman olarak beni kurguladı. Derginin isminden dolayı herhalde! 16 maceradır da benim gibi iflah olmaz maceracı bir hıyarın veya yenilmeye doymayan bir pehlivanın trajikomik hikayelerini yazıyor. Kadın kahramanlarının da benim de başımız bir türlü beladan kurtulmuyor!”
“Bela iyidir. İnsanı zinde tutar. Bela olmasaydı ben de o meşhur Osmanlı tokadımı atarak bir halk kahramanı olamazdım değil mi? Kadın kahramanlara benden selam söyle. Aman buraya gelirken eşek anırtan yokuşuna dikkat etsinler. Yoksa senin gibi nefes nefese kalırlar. Ah, buyurun, yardımcım Abdülcanbaz da kahvenizi getirdi. Orta şekerli içersiniz diye tahmin ettim…”
“Evet, hatır için içtiğim zaman, teşekkür ederim. Normalde kahve sevmem ama bu fincanın kırk yıldan fazla hatırı var. 1957’de başlayan maceranız 1987’de sona erdi. Turhan Selçuk sizi emekli etmişti. Sonra ne oldu da sahnelere, ay yani çizgi roman karelerine döndünüz?”
“Çok ısrar ettiler Turhan Selçuk’a, 1994 yılında yeniden çizmeye başladı, ta ki 2003 yılına kadar. 1991 yılında PTT, ‘Türk Karikatür Sanatı’ başlıklı seri kapsamında beni posta pullarının üzerine bile bastı. 2006 yılında da tüm haklarım BİZ Karikatür ve Çizgi Roman Koleksiyonu’na satıldı. İsterseniz güzel kadınlarla olan maceralarımı internetten satın alabilirsiniz. Sizin kahramanlarınız da güzel kadınlar değil mi?”
“Beni tongaya düşürmeye çalışıyorsun Abdülcanbaz Abi. Güzel kadınlara olan zaafımı biliyorsun sanırım. Ama güzellik görecelidir. Oktay Akbal 18 Mart 2003 tarihli Cumhuriyet gazetesinde sizin için der ki; ‘İstanbul Beyefendisi Abdülcanbaz’ın iki önemli silahı vardır: Zekâsı ve ‘Osmanlı Tokadı’. Çok az macerasında tabanca kullanan İstanbul Beyefendisi, neredeyse her macerasında kötülere, zalimlere karşı -gerek gördüğünde- ünlü tokadını kullanır. Abdülcanbaz’ın ünlü Osmanlı tokadından nasibini alanın ayağa kalkanı görülmemiştir.’ Benim yazarımın kadın kahramanları, önlerine çıkan engelleri güzellikleriyle değil de akıllarıyla aşmaya çalışırıyorlar. Bond kızı değil Bond’un kendisi olmak gibi yani. Bana gelince, ben Kaybedenler Kulübü’nün bir numaralı üyesiyim zaten abi.”
“Evet, insanın hayatta ne olmak istediğine karar vermesi lazım. Suyun akışında sürüklenen bir saman çöpü mü yoksa neslini sürdürebilmek için akışın ters istikametinde yüzebilen inci kefali mı olmak istersiniz?”
“Sadece bu iki seçeneğim varsa kefal tabii ki. Simon & Gurfunkel’ın El Condor Pasa / If I could şarkısının sözleri gibi oldu seçenekleriniz. Çivi olmaktansa çekiç, salyangoz olmaktansa bülbül, cadde olmaktansa orman olmayı isterim diyor orada da.”
“E haklı. Aklın yolu bir. Sanırım siz de her şeye başkaldırıyorsunuz hikâyelerde.”
“Nasıl söyleyeyim biraz asi, dik başlı, azıcık da erkeklere düşman kadınlar benim yazarımın kadın kahramanları. Çünkü bu erkek egemenliğinde başka türlü hayata tutunmaları mümkün değil. Hem sizin gibi centilmen erkek kalmadı artık. Çoğu affedersiniz ama öküz.”
“Öküzler ve centilmenler her daim var olmuştur ve olacaktır. Orantısı değişir o ayrı. Pire için yorgan yakmamalısınız.”
“Ya bu pire baş pireyse ve diğer tüm pireler sorgusuz sualsiz onun peşinden gidiyorlarsa?”
“Hiç ortalama ömründen fazla yaşayan bir pire gördünüz mü? İster baş pire olsun ister kıç pire, hepsinin bir ömrü var. O yüzden yorganı yakmanıza gerek yok. Sandıktan çıkarıp silkeleyin yeter. Seçim sizin.”
“Rahmetli Turhan Selçuk 1922 doğumluydu. 2010 yılında kaybettiğimizde 88 yaşındaydı. Bize sizin gibi ölümsüz bir eser armağan etti. Şöyle demiş: ‘1950 sonrası, Saul Steinberg bir hamle yapmış, grafik mizahı Avrupa’dan Amerika’ya kadar götürmüştü. Avrupalı karikatürcüler, onun açtığı yoldan yeni mesafelere ulaşmaya çalışıyorlardı. Bu yeni yolda kişiliğimi bulma çabasına yönelik çalışmalara başladım. Önceleri yuvarlak çizgilerle çalışıyordum. Sonra çizgilerimi köşeleştirdim. Daha sonra yuvarlak ve köşeli çizgileri birlikte kullanmaya başladım. Bir ara çok sert, çok düz çizgilerle çalıştım. Ama sadelikten hiç ayrılmadım.’ Keşke yaşasaydı da yıllar sonra bile ne kadar sevildiğinizi görebilseydi.”
“Üzülürdü. Şu anda değil bir kadının memesini çizmek ‘me’ demek bile mümkün değil. Müsaade edilen tek ‘me’ koyun gibi mee’lenirken çıkarılan ses.”
“Siz de 1957 doğumlusunuz, Ters Dergi’nin internet sitesindeki ilk hikayem 9 Temmuz 2023’te çıktığına göre benden 66 yaş, yazarımdan 15 yaş büyüksünüz. O da size ağabey diyebilir mi?”
“Demesin, lazım olur.”
“Oooo çapkınsın abi.”
“Her zaman.”

Turhan Selçuk (1922-2010); Türk karikatürist. Sade çizgi ve yazısız karikatürleriyle tanınmıştır. 1953’ten itibaren baş karikatüristi olduğu Milliyet gazetesinde 1959 yılında yayınlamaya başladığı Abdülcanbaz serisinin Türk karikatür tarihinde önemli yeri vardır.Türkiye’de Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören ile beraber Karikatürcüler Derneği’nin kurucularındandır.

Abdülcanbaz (1957- ∞); 1957 yılında Turhan Selçuk tarafından Milliyet gazetesi için çizilmeye başlanan çizgi romanın ve çizgi romanın baş kahramanının adıdır.

Çaycuma Belediyesi karikatür yarışması 2025: Konu BİSİKLET

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Çaycuma Belediyesi, düzenlediği karikatür yarışmasının bu yılki başlığını “Bisiklet” olarak belirledi. Jürisinde ülkenin önde gelen karikatürcülerinin yer aldığı yarışmanın son katılım tarihi, 03 Temmuz 2025 olarak belirlendi.

Çaycuma Belediyesi, geçen yıl, “Mandasıyla yoğurduyla Çaycuma” olarak belirlediği yarışma konusunu, bu yıl, “Bisiklet” olarak açıkladı. Seçici Kurulu’nda Ergün Gündüz, Zafer Temoçin, Aydan Çelik, Ayşen Baloğlu Kürşat Coşgun, Fethi Gürcan Mermertaş, Mustafa Akyol ve Behzat Taş’ın yer aldığı yarışmanın son katılım tarihi, 03 Temmuz 2025, saat 23.59 olarak ilan edildi.

ÇAYCUMA BELEDİYESİ PERSONELİ KATILAMAYACAK

Amatör ve profesyonel bütün karikatürcülere açık olan yarışmanın çizim tekniği serbest olacak. Seçici Kurul Üyeleri ve birinci derecede yakınlarıyla Çaycuma Belediyesi personeli yarışmaya katılamayacak.

BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ 25.000 TL

Yarışmanın birincilik ödülü 25.000, ikincilik ödülü 15.000, üçüncülük ödülü 10.000, 2 adet verilecek mansiyon ödülüyse 5.000 TL olarak açıklanırken Çaycumalı karikatürist Sezai Oruç adına konan özel ödülü kazanansa sertifika alacak. Ödül töreni 20 Temmuz haftasında yapılan “Çaycuma Günleri” kapsamında yapılacak.

BELEDİYE ALBÜMÜ BASMA YA DA ELEKTRONİK ORTAMDA YAYIMLAMAKTA SERBEST

Bir katılımcının en fazla 3 karikatür gönderebileceği yarışmaya gelen eserler arasından jüri tarafından yayımlanmaya değer bulunan karikatürler bir albümünde toplanacak. Yayımlanmaya değer görülen eserlerin sergilenmesi Çaycuma Belediyesinin uygun gördüğü yerde ve zamanda gerçekleştirilecek. Çaycuma Belediyesi albümü basılı hale getirmek ya da elektronik ortamda yayımlamakta serbest olacak.

Çaycuma Belediyesi 2025 Yılı Karikatür Yarışması şartnamesi şu şekilde:

YARIŞMANIN KONUSU: BİSİKLET

Zonguldak ilinin 3. büyük ilçesi olan Çaycuma, Filyos Irmağı’nın iki yakasına kurulmuş şirin bir kenttir. Merkez nüfusu 32.767, ilçe nüfusu 90.423’tür. Irmağın, binlerce yılda yukarı çığırlardan taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu vadi, son derece engebeli bir arazi yapısına sahip Zonguldak’ın, en büyük düzlüklerini oluşturmaktadır. Bu düzlüklerde kurulu Çaycuma, eskiden beri, bisiklet kullanılan bir kenttir.

ÜLKENİN KİŞİ BAŞINA EN UZUN BİSİKLET YOLU DÜŞEN KENTİ

Araçların kentleri istila etmesiyle kullanımı azalsa da, kent kültüründeki yerini koruyan bisiklet, Çaycuma Belediyesinin 2014 yılından bu yana yaptığı yatırımlarla, ilçenin marka değerlerinden biri haline gelmiştir. Çaycuma Belediyesince, o yıldan beri, yeni açılan ya da yenilenen tüm yollarda, geniş yaya yollarının yanı sıra, mutlak suretle, bisiklet yolu da yapmaktadır. İlçede her türlü teknik standarda sahip bisiklet yolu uzunluğu 26 kilometreyi aşmış durumdadır. Bu yönüyle Çaycuma, ülkenin kişi başına en uzun bisiklet yolu düşen kenti konumundadır.

ÇAYCUMA’DA ULAŞIM STRATEJİSİNİN BİR PARÇASI

İnsan ve doğa sağlığının korunmasında çok önemli bir rol oynayan bisiklet, Çaycuma’da, ulaşım stratejisinin bir parçası halindedir. Pek çok noktada bisiklet parkı bulunan kentte, çok sayıda bisiklet etkinliği de yapılmaktadır. Ekolojik duyarlılığı son derece yüksek olan Çaycuma Belediyesi, bisikleti yaygınlaştırmayı, aynı zamanda, tüm canlıların yaşamını tehdit eden iklim krizi ile mücadelenin bir parçası olarak görmektedir.

KAMPANYALARLA BİNİN ÜSTÜNDE VATANDAŞIN BİSİKLET SAHİBİ OLMASI SAĞLANDI

Çaycuma Belediyesi bisikletin kullanımını yaygınlaştırmak için yaptığı altyapı yatırımlarının yanı sıra, çeşitli kampanyalar düzenleyerek binin üstünde vatandaşın bisiklet sahibi olmasını sağlamıştır. Bisiklet, “Her yaştan insanın, dilediği her dalda spor yapabileceği bir kent” vizyonuyla çalışmalarını sürdüren Çaycuma Belediyesinin, bu hedefe ulaşması için önemsediği araçlardan da biridir.

MAVİ NEHİRLER GİBİ AKAN BİSİKLET YOLLARI KENT ESTETİĞİNE DE KATKI SUNUYOR

Her noktadan mavi nehirler gibi akan bisiklet yollarının kent estetiğine de katkı sunduğu Çaycuma’da, aynı maksatla dikilmiş, “Bisikletli adam heykeli” de bulunmaktadır. Çok ileri yaşlarına kadar bisiklet kullanan Çaycuma Belediyesi eski personeli İsmail Zengin’in yaşadığı sokağa dikilen heykeli, son derece özgün bir içerik taşımaktadır. Kenti ziyarete gelen pek çok insan tarafından, yakınlarda kaybettiğimiz “Gebeş” lakaplı İsmail Zengin’le, heykel önünde, hatıra fotoğrafı çektirmek, “Çaycuma’da mutlaka yapılması gerekenler” arasında sayılmıştır. Heykel, ayrıca, yalnızca kahramanların, tarihsel kişiliklerin, tanınırlığı yüksek kişilerin değil, sıradan insanların da kent meydanlarını süsleyebileceğini gösteren güzel bir örnektir.

SON KARİKATÜR GÖNDERME TARİHİ

Karikatürler 03 Temmuz 2025 günü saat 23.59’a kadar gönderilmelidir.

KOŞULLAR

a-) Yarışma amatör ve profesyonel bütün karikatürcülere açıktır. Çizim tekniği serbesttir. Seçici Kurul Üyeleri ve birinci derecede yakınlarıyla Çaycuma Belediyesi personeli yarışmaya katılamaz.

b-) Yarışmaya gönderilen karikatürler daha önce başka bir ulusal ya da uluslararası yarışmada ödül kazanmamış olmalıdır. Seçici Kurulun aynı ya da benzer saydığı veya başka bir karikatürcüye ait olduğunu belirlediği karikatürler değerlendirme dışında tutulacaktır. Finale kalan / ön elemeden geçen karikatürler 07-12 Temmuz 2025 tarihleri arasında Çaycuma Belediyesi internet sitesinde askıya çıkarılacak, bu sürede vatandaşların da katılımıyla benzerlik tespiti yapılacaktır.

c-) Bir katılımcı, yarışmaya en fazla (3) üç karikatür gönderebilir.

d-) Yarışmaya gönderilen eserler arasından jüri tarafından yayımlanmaya değer bulunan karikatürler bir albümünde toplanacaktır. Yayımlanmaya değer görülen eserlerin sergilenmesi Çaycuma Belediyesinin uygun gördüğü yerde ve zamanda gerçekleştirilecektir. Jüri tarafından yayımlanmaya değer görülen ve albüme alınmak üzere seçilen eserlere ücret ödenmeyecektir. Çaycuma Belediyesi albümü basılı hale getirmek ya da elektronik ortamda yayımlamakta serbesttir.

e-) Yarışmada ödül kazananların ödül töreni için gelecekleri Çaycuma’da konaklama ve yemek giderleri Çaycuma Belediyesi tarafından karşılanacaktır.

GÖNDERME ADRESİ

Yarışmacılar karikatürlerini caycuma.bel.tr/karikatur web sitesinden ana sayfadaki “Başvur” butonuna tıklayıp ekrana gelen Başvuru Formunu doldurduktan sonra dijital olarak gönderecektir. Karikatürler en fazla A3 boyutunda, 300 dpi, JPEG formatında ve maksimum 10 MB olmalıdır.

SEÇİCİ KURUL

Ergün Gündüz (Karikatürist)

Zafer Temoçin (Karikatürist)

Aydan Çelik (Karikatürist)

Ayşen Baloğlu (Karikatürist)

Kürşat Coşgun (Karikatürist)

Fethi Gürcan Mermertaş (Karikatürist)

Mustafa Akyol (Karikatürist)

Behzat Taş (Karikatürist)

ÖDÜLLER

Birincilik Ödülü: 25.000 TL

İkincilik Ödülü: 15.000 TL

Üçüncülük Ödülü: 10.000 TL

Mansiyon (2 Adet): 5.000 TL

Sezai Oruç Özel Ödülü: (1 Adet) Sertifika

ÖDÜL TÖRENİ VE SERGİ AÇILIŞI

Ödül töreni ve sergi açılışı Çaycuma Belediyesi tarafından, her yıl 20 Temmuz haftası içinde yapılan “Çaycuma Günleri” etkinlikleri arasında yapılacaktır.

SON HÜKÜMLER

a-) Çaycuma Belediyesi, yarışmada ödül alan ve almayan tüm çalışmaların, katılımcının ismini açık şekilde belirtmek suretiyle 5846 sayılı yasa kapsamındaki tüm kullanım hakkına sahip olacaktır.

b-) Katılımcılar, yarışmaya gönderdikleri ürünleri, Çaycuma Belediyesinin tüm çalışmalarında, tanıtımlarında, etkinliklerinde ve eğitimlerinde kullanmasını kabul eder. Eserlerin kullanım hakkına da sahip olan Çaycuma Belediyesi afiş, katalog, broşür, hediye kitap gibi tanıtım malzemelerinde bu eserleri kullanabilir, çoğaltabilir, sergileyebilir.

c-) Çaycuma Belediyesi ödül alan veya almayan eserleri teslim edildiği andan itibaren basın, radyo ve televizyon ve diğer kitle iletişim araçlarında kullanılabilir.

d-) Katılımcılar, yarışmaya gönderdikleri eserlerinin internet ortamındaki yayınlarda, afiş, broşür, katalog, ajanda, poster, takvim gibi basılı eserlerde, CD-DVD gibi dijital ortamlarda kullanım hakkını Çaycuma Belediyesine devrettiğini kabul ve taahhüt eder.

e-) Katılımcı, yarışmaya gönderdiği yapıtın tümüyle kendisine ait olduğunu beyan eder. Üçüncü kişilerin 5846 sayılı FSEK ve diğer yasalardan kaynaklanabilecek isteklerinin tek ve mutlak muhatabı olan yarışmacı, esere ilişkin hukuki ve cezai sorumluluğun da tümüyle kendisine ait olduğunu kabul eder. Katılımcı, sayılan hususlarla ilgili Çaycuma Belediyesinin herhangi bir hukuki ve cezai sorumluluğu bulunmadığını, eser sahibine rücu hakkının saklı tutulduğunu taahhüt eder.

f-) Eserin kullanım hakkı katılımcı ile yarışmayı düzenleyen kurum olarak Çaycuma Belediyesine aittir.

g-) Yarışmaya katılan kişiler yarışma şartları, seçici kurul kararları ve şartnamede yazılı diğer hususları peşinen kabul etmiş sayılır. Şartnamede belirtilmeyen hususlarda veya tereddüt halinde, katılımcı ile Çaycuma Belediyesi arasında çıkabilecek anlaşmazlıklarda, Seçici Kurul hakemlik yapacaktır. Karşılaşılabilecek ihtilaf durumlarında Seçici Kurul yetkilidir.

h-) Ödül kazandığı halde törene katılamayanların ödülleri yarışmacıların adreslerine gönderilecektir, maddi ödüller ise banka hesaplarına yatırılacaktır. Hak sahibinin IBAN numarasını bildirmemesi durumunda ödül bedeli, sonuçların açıklandığı tarihten itibaren 1 yılın sonunda zaman aşımına uğrar. Zaman aşımı durumunda hak sahibinin ödül, telif vb. herhangi bir talebi olamaz.

İLETİŞİM

WEB: caycuma.bel.tr/karikatur

ADRES: Yeni Mahalle Uğur Mumcu Caddesi No: 29 ÇAYCUMA – ZONGULDAK