Mitolojik Döngü

Yunan mitolojisindeki Persephone, 'Bereket Tanrıçası Demeter' ile 'Tanrıların Babası Zeus'un kızıdır. Persephone'yi gören Hades (ki mitolojide ölülere hükmeden yer altı tanrısıdır), onun güzelliğinden etkilenip kaçırmayı aklına koyar. Persephone çiçek toplarken yer yarılır ve Hades ayağından kavrayarak Persephone'yi yer altı dünyasına, ölüler diyarına götürür. Bereket tanrıçası Demeter, kızını uzun zaman göremeyince merak ederek Zeus'a gider ve Persephone'nin kaçırıldığını öğrenir. Hades'e çok kızan Demeter, ekinleri ve toprağı bereketsizleştirir, tüm dünyada kıtlık yaşatır. Bütün bu iş bırakımı (grev) neticesinde Zeus, arabuluculuk yapmak için Demeter ile yer altı krallığına, Hades'in mekanına gider. Hades'in, Persephone için gelen tanrılara mazereti hazırdır. Mitolojideki kurallara göre ölüler ülkesinde yiyeceklerden yiyen birisinin artık oradan çıkması mümkün değildir. (Persephone ölüler ülkesinde, Hades'in sunduğu 'Nar'dan yemiştir). Zeus, Demeter için köklü bir çözüm bulamasa da idare-i maslahat alanındaki ustalığını konuşturmuş ve Hades ile anlaşma yapılmıştır. Bu anlaşmaya göre Persephone, yılın yarısında Hades'in yanında kalarak beraber yer altına hükmedecek, diğer yarısında annesinin yanında kalacaktır.

Çalışma, mitolojik karakterlerden ve insanın yaşam serüveninden esinlenerek yapılmıştır. Resmin arka planı Hades'in yer altındaki karanlık dünyasını tasvir eder. Resimde görülen kadın figürü 'Persephone'dir. Ayağın ön planda olması ve labirent detayları Hades'in, Persephone'yi ayağından kavrayarak kendi karanlık ve çetrefilli dünyasına götürmesini konu eder. Yine resimde görülen 'Nar' çizimi Hades'in Persephone'ye sunduğu nar meyvesinden gelmektedir. Persephone'nin hayatını şekillendiren 'Nar' Anadolu'da binlerce yıldır doğurganlıkla ilişkilendirilir. Meyve olarak bakıp geçtiğimiz 'Nar' gerek Yunan mitolojisinde gerekse Anadolu inancında insanın yaşam serüveninde metafor olarak kullanılmıştır.

Resimde görülen gözler Hades ve Persephone'ye aittir. Aynı zamanda insanın iyiliği ve kötülüğü birlikte barındırdığını temsil eder. Bu imgeyi destekler nitelikteki mitolojik inanışa göre ne Hades saf kötü ne de Persephone saf iyidir. Ancak Hades'i en kötüsü olarak biliriz. Sizce de iyiliği ve kötülüğü birlikte barındırdığımız gözlerimiz, adeta bir illüzyonist gibi, bizi yanıltıp gerçeğin farkına varmamıza engel olmuyor mu? (Resimdeki diğer metaforlar izleyicinin hissiyatına bırakılmıştır).