Dağlarda, derelerde ve maden ocaklarında gezerken gördüğüm taşları inceler; dereden volkan tüfü, maden ocaklarından ağaç fosilleri bulurum. Dilaver işçi hamamının dibindeki çöplüğe atılmış mağara dikitini omuzlayıp iş yerime getirdiğimde, üzerime yönelen yargılayıcı bakışları unutamıyorum. Oysa milyonlarca yılda şekillenen mağara oluşumlarını ait oldukları yerde görmeyi tercih ederim. Dilaver ocakları kapanıp Asma işletmesine indiğimde, servislerim değiştiğinde, nereye gidersem gideyim; kedinin enceğini taşıması gibi, taşlarımı hep yanımda taşıdım.
Bir gün bu mağara oluşumunun koparıldığı yeri bulursam taşı aynı yerine götürüp bırakma düşüncesindeydim. Dikitin önüne de bir levha koyup taşın öyküsünü yazacaktım ki, bir daha kimse mağaralardan taş sökmesin. Geçen günlerin birinde Gökgöl mağarasını gezerken dikitin yerini bulduğum hissine kapıldım. Bunun için yerinden kırılmış dikitlerin karşılaştırmasını yapmam gerekiyordu. Dikit şimdi emekli olduğum Asma işletmesinde emin ellerde yerine gitmeyi bekliyor.
Maden ocağında bazen hiç ummadığınız bir yerde yıllarca aynı yerden akan şelale benzeri akarsular görebilirsiniz. Bu tür sular içilmez ama bazen biri gelir, iyilik yaptığını sanarak evinden getirdiği su maşrapasını suyun altına bırakır. Oysa bu suların içinde barındırdıkları yüksek miktarda kükürt, sülfür kökenli bileşikler ve değişik madensel tuzlar nedeniyle içilmesi sakıncalıdır. İçilen bir yudumu bile karın ağrısına neden olur. Bu tür suların oldukları yer içindeki kükürt ve sülfür bileşikleri nedeniyle sarıya ve kızıl renge bürünür. Buralarda oluşan tortular değişik heykel figürlerini andırır nitelikte olabilir.
Bir gün Amasra’da Çekiciler Çarşısı’nı gezerken, hediyelik eşya satılan bir dükkânın önünde denizyıldızı ve deniz salyangozu fosiller gördüm. Merak edip sorunca; fosilleri, Hatay Samandağ yaylalarından çocukların toplayıp sattıklarını öğrendim. Deniz seviyesinden yüzlerce metre yükseklikteki yaylalardan toplanan deniz fosilleri çok ilgimi çekmişti. Bu aynı zamanda yerbilimcilerin söylediği Arap levhasının bu bölgede Avrasya levhasının altına girdiği tezinin doğrular nitelikteydi. Bilim insanlarının bu tür iddialarının halen uyduruk söylentiler olduğuna inanan birçok insan vardı çevremde. Taşıyabileceğim kadar denizyıldızı fosilini çantama koyup onlara armağan ettim. Bir kısmını da eve getirdim. Ocaktan çıkardığım, değişik yerlerden topladığım fosilleri eve getirmemi annem istemezdi. Evinde taş çuvalı olmasını hangi anne isterdi ki… Bazı günler yatak altına tıkıştırdığım fosil taşları annemin gazabına uğrar, onları bahçeden toplardım.
Fosiller, en çok, taban taşlarının içinde, bir de ayak arkası göçüklerinin tavan taşlarında bulunurdu. Karbonifer devirde uzunluğu kırk metreyi bulan lepidodentron, dev ağaç boyutunda kibrit otları, eğreltiotları ve atkuyrukları bunların en bilinenleriydi. Bu zamana değin varlığını sürdürememiş olan diğer bazı otsu bitkilerin baklava dilimi şeklimdeki dev gövdeleri göçüğün içinden milyonlarca yıl geriden bize bakıyordu. Bazen dayanamayıp göçüğe girerek onlardan bir parça koparmak isterdim ama oraya girip onu oradan koparmak çok tehlikeliydi. Her an göçmeye hazır durumda olan bir yerden sökülecek kaya parçası benim ve orada çalışan arkadaşlarının yaşamını tehlikeye atabilirdi.
Emekli olup madenlerden uzak kalınca fosillerden uzak kalmadım, hâlâ ilginç fosilleri bana getiren madenci dostlarım var. Fosillerimin bir kısmını Bülent Ecevit Üniversitesi laboratuvarına armağan ettim. Bir kısmı da ücretini ödemeden girip gezemediğim Zonguldak Maden Müzesinde sergileniyor. Bilim insanlarına incelemek için verdiğim bazı fosillerim de geri gelmedikleri zaman üzülmedim. Onların bir yerlerde sergilendiğini düşünmek bile güzel.
Bilime inanalım ve güvenelim.
(Fotoğraflar: Alaaddin Kara)
0 Yorum